اصول انتخاب فونت در طراحی کاتالوگ دیجیتال یکی از مسائل مهم و تأثیرگذار برای رشد بازدید و فروش محصولات آنلاین است. در این مقاله قصد داریم به اصولی بپردازیم که در طراحی یک کاتالوگ دیجیتالی حرفه‌ای بسیار مؤثرند.
(حروفچینی) یا (چیدمان حروف) هنری باستانی است و روشی برای استفاده درست از نمادها، حروف و فونت به منظور انتقال درست مفاهیم و اهداف برند. این هنر بخش مهمی از روند طراحی کاتالوگ و بروشور دیجیتال به شمار می‌آید، چراکه درک درست از فونت‌ها، اندازه‌ی فونت متناظر و فاصله‌ی خطوط با جذابیت بصری رابطه‌ی مستقیم دارد اما در مقابل، حروفچینی بد حواس مخاطب را پرت می‌کند.
درواقع زیبایی و جذابیت بصیری را از این منظر می‌توان به رانندگی در جاده تشبیه کرد. اگر جاده آسفالت باشد، هیچ‌کس متوجه نمی‌شود و همه از سفر لذت می‌برند. اما اگر جاده پر از چاله باشد، نمی‌توان آن را نادیده گرفت.
راهنمای انتخاب بهترین فونت در راستای تاثیرگذاری بیشتر
به‌طور کلی برای انتخاب بهترین فونت در طراحی کاتالوگ و بروشور دیجیتال چند فاکتور اساسی وجود دارد که همواره باید به آن‌ها توجه کنید:
- سلسله مراتب
- فونت(ها)
- فاصله‌گذاری
- چیدمان
سلسله مراتب
قبل از شروع هر پروژه‌ی حروفچینی یا تایپوگرافی باید سلسله مراتبی برای تایپوگرافی ایجاد کنید. بدین معنا که ابتدا باید اندازه و وزن فونت‌های مورد استفاده را مشخص کنید. در قدم بعدی نیز باید این انتخابتان را مبنای کار طراحی‌تان قرار دهید و به منظور حفظ یکپارچگی در طراحی نباید از آن تخطی کنید.
فونت(ها)
نحوه انتخاب بهترین فونت در طراحی بستگی به عوامل متعددی دارد که در اینجا به چند مورد از مهمترین آن‌ها اشاره می‌کنیم:
• سلیقه‌ی هنری طراح: انتخاب سبک فونت و اندازه‌ی آن تا حد زیادی به سلیقه‌ی هنری طراح بستگی دارد اما اینگونه هم نیست که هیچ قاعده و قانونی در این میان نباشد. هر فونت هم بر مبنای همین قواعد و قوانین طراحی شده و دلیلی هنری برای ظاهر خود دارد.
مثلاً فونت‌های توپر با توجه به اینکه جلب توجه بیشتری دارند برای عناصری استفاده می‌شوند که می‌خواهیم با سایر بخش‌ها متمایز باشند، مثلاً اسم برند، یا انواع CTA. اما هنگام استفاده از فونت‌های توخالی می‌توان آن‌ها را با رنگ یا پترن‌های مختلف پر کرد تا تأثیر گرافیکی متنوعی ایجاد کنیم.
• میزان خوانایی فونت: کاربرد متن یا خط اساساً برقراری ارتباط است. در طراحی گرافیکی نیز متن را با تصویر همراه می‌کنیم تا مفهوم مورد نظرمان را به‌گونه‌ای متفاوت از دیگران به مخاطب برسانیم. پس انتقال مفهوم را با انتخاب فونت‌های سخت‌خوان و نامفهوم خدشه‌دار نکنید.
• تضاد بصری یا (کنتراست): کاربرد تضاد بصری یا کنتراست در فونت هنگامی است که می‌خواهیم سلسله مراتبی تأکیدی بسازیم. یعنی به واسطه‌ی سبک، وزن و اندازه تمایزی در متن ایجاد کنیم تا تیترها، متن عادی و کلیدواژه‌ها و عبارات مهم با هم متفاوت باشند. در نتیجه پیامی را که مد نظر داریم سریع‌تر و راحت‌تر به مخاطب منتقل می‌کنیم.
البته نباید در این مورد افراط و تفریط کرد. چراکه نتیجه‌اش چیزی جز بی‌نظمی و ناهماهنگی و نابودی یکپارچگی متن و طراحی نیست. زیاده‌روی در کنتراست باعث زمخت‌شدن طراحی و تندروی در آن هم موجوب یکنواختی و خستگی مخاطب می‌شود.
شخصیت فونت
به مجموعه خصوصیات و ویژگی‌هایی که یک فونت را از دیگر فونت‌ها متمایز می‌کند شخصیت فونت گفته می‌شود. برخی از این ویژگی‌ها عبارتند از: طراحی حروف، اندازه، میزان فاصله‌ی بین حروف، ضخامت خطوط و دیگر جزئیات ظریف طراحی.
شخصیت فونت بر احساسات و تجربه‌ی کاربری بی‌تأثیر نیست. مثلاً فونت‌های ساده خوانایی بیشتری را به دنبال دارند، در حالی که فونت‌های پیچیده ویژگی‌های هنری و خلاقانه را افزایش می‌دهند.
به طور کلی برای انتخاب فونت در طراحی، و خصوصاً در طراحی کاتالوگ دیجیتال که بحث این مقاله است، شخصیت فونت نقش بسیار مهمی در ساختن هویت برند، جذب مخاطبان و مشتریان و همچنین افزایش خوانایی محتوا دارد.
اگر بخواهیم این مورد را با ذکر یک مثال توضیح دهیم می‌توانیم به سایت‌های خبری رجوع کنیم و که اکثراً از فونت‌های ساده و خوانا استفاده می‌کنند تا خواندن اخبار را برای مخاطبانشان ساده‌تر کنند. اما از سویی دیگر اگر به سایت‌های هنری سری بزنید خواهید دید که اغلب از فونت‌های خلاقانه و زیبا استفاده می‌کنند تا حال و هوایی هنری و خلاقانه برای مخاطبانشان ایجاد کنند.
جنس فونت
یکی دیگر از مواردی که برای فونت در طراحی بسیار اهمیت دارد (جنس فونت) است. جنس فونت که در فارسی به «تایپ‌فیس» ترجمه شده به مجموعه‌ای از فونت‌ها گفته می‌شود که به لحظا اجزای طراحی مشترک هستند. در واقع آنچه که معمولاً به نام «فونت» می‌نامیم، در واقع فونت نیستند بلکه جنس فونت (تایپ‌فیس) هستند.
فونت نسخه‌ای خاص از میان خانواده‌ی یک تایپ‌فیس است که بر مبنای بخشی از خصوصیت‌هایش مثل وزن (ضخامت یا نازکی)، ایرانیک (شکل مورب)، فشردگی (اندازه‌ی عرض فونت) و سبک یا استایل (تغییر در شیوه‌ی بازنمایی یک تایپ‌فیس) تعیین می‌شود.
اهمیت جنس فونت در طراحی وب از آن جهت است که می‌تواند تجربه‌ی کاربری را بهبود دهد که خود این امر نیز تأثیر بسیاری در بهبود سئو دارد.
فاصله
فاصله‌ی بین خطوط باعث افزایش خوانایی متن می‌شود اما برای این مورد نیز استانداردهایی وجود دارد. به طور کلی فاصله‌ی استاندارد بین خطوط معمولاً (و نه همیشه) ۱٫۵ برابر اندازه فونت است.
چیدمان
اگر بخواهیم مفهوم چیدمان، ترکیب‌بندی یا کمپوزوسیون را به‌دور از هرگونه پیچیدگی تعریف کنیم باید بگوییم منظور از چیدمان این است که عناصر متفاوت را طوری جدا از هم و کنار یکدیگر قرار دهیم که یک کل منسجم و به‌هم‌پیوسته را بسازند. پس زمانی می‌توانیم بگوییم که استاندارد چیدمان لحاظ شده که ترکیب فضاهای خالی، تصاویر یا عکس‌ها و رنگ‌ها با هم بتواند تصویری منسجم را خلق کنند که بیانگر هدفی مشخص است.
شش اصل اساسی چیدمان در طراحی گرافیکی
۱- اصل مجاورت در چیدمان: به معنای گروه‌بندی عناصر مرتبط با هم در مجاورت هم است.
۲- فضای منفی یا سفید: منظور فاصله‌ی میان عناصر است و از اصول مهم چیدمان به شمار می‌آید، چرا که مانع آشفتگی می‌شود و فضای کافی برای تنفس در طرح کلی را فراهم می‌کند.
۳- تراز کردن عناصر
۴- کنتراست در ترکیب‌بندی: کنتراست یا تضاد به معنی تفاوت عناصر با هم است و باعث می‌شود که مفهوم مورد نظر راحت‌تر منتقل شود.
۵- رعایت سلسله مراتب: این اصل تعیین‌کننده‌ی میزان اهمیت عناصر است که و به واسطه‌ی تفاوت رنگ، اندازه و یا فرورفتگی خطوط نسبت به هم حاصل می‌شود. همچنین در اغلب موارد با اصل کنتراست ارتباط مستقیم دارد. به این معنا که هر دو به کمک هم چشم مخاطب شما را هدایت می‌کنند.
۶- اصل تکرار در ترکیب‌بندی: به معنای استفاده‌ی چندباره از عناصر است که منجر به حفظ یکپارچگی، تمرکز و تأکید طرح خواهد شد. البته تکرار بیش از حد نیز پسندیده نیست و باید میان تکرار و تنوع تعادل برقرار کرد.
رعایت تمام این موارد و اصول هنگام انتخاب فونت در طراحی کاتالوگ و بروشور دیجیتال اهمیت بسیار بالایی دارد.
